Το Ίδρυμα Γεωργίου Παπανδρέου
Συστάθηκε με Προεδρικό Διάταγμα τον Απρίλιο του 1989 ως κοινωφελές ίδρυμα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
Διακήρυξη -
Όραμα
Το Ίδρυμα Γεωργίου Παπανδρέου ιδρύθηκε το 1989 με σκοπό τη συστηματική μελέτη και έρευνα της ζωής και του έργου του Γεωργίου Παπανδρέου ως πνευματικού ανθρώπου και πολιτικού άνδρα, καθώς επίσης και τη διαφύλαξη της ιστορικής μνήμης, της κληρονομιάς και των αρχών που εκπροσωπούσε ιδιαίτερα σε θέματα Πολιτισμού και Παιδείας.
Η ιστορική μνήμη και η κληρονομιά του ιδρύματος επιβάλουν σήμερα την λειτουργία του ως δρώντος φορέα διαλόγου, σύνθεσης και έκφρασης. Στο Ίδρυμα Γεωργίου Παπανδρέου, φιλοδοξούμε όχι μόνο να τιμήσουμε μέσω της μελέτης το έργο του Γέρου της Δημοκρατίας, αλλά να αποτελέσει το τελευταίο πηγή έμπνευσης για τους πολίτες των καιρών μας. Να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για την αλλαγή και την πρόοδο της σημερινής κοινωνίας.
Ο Γεώργιος Παπανδρέου ήταν ο πολιτικός που έβαλε τις βάσεις για την σύγχρονη, δημοκρατική Ελλάδα, ο άνθρωπος που βρισκόταν εκεί σε κάθε κρίσιμη στιγμή της ιστορίας, ο καταλύτης για πολλές μεταρρυθμίσεις για τις οποίες η Ελλάδα είναι υπερήφανη έως και σήμερα.
Ένα Ίδρυμα το οποίο έχει ως οδηγό τις σκέψεις, τις μεταρρυθμίσεις και τις πολιτικές πράξεις του Γεωργίου Παπανδρέου δεν μπορεί παρά να είναι ένα ενεργό μέλος της κοινωνίας, ένα κομμάτι της το οποίο μάχεται καθημερινά για δημιουργία, προκοπή και πρόοδο. Αντιλαμβανόμενοι το αίσθημα ευθύνης της παρακαταθήκης και την κρισιμότητα των όσων βιώνει η ελληνική κοινωνία θέτουμε ως βάση διαλόγου τρεις άξονες προβληματισμού και σύνθεσης. Για εμάς η ιστορική μας παρακαταθήκη δεν είναι απλά ανάλυση ιστορικών γεγονότων αλλά πυξίδα για μια προοδευτική στροφή στο μέλλον.
1. Οι Συνεχείς Κρίσεις
Η ελληνική κοινωνία δυστυχώς βιώνει συνεχώς μεγάλες κρίσεις από τις οποίες η ανάρρωση είναι αργή και δύσκολη. Οι κρίσεις, τόσο οικονομικές όσο και εθνικές είναι αμέτρητες και ξεκινούν ήδη από την ανεξαρτησία της χώρας μας το 1830. Τα τελευταία δέκατρια χρόνια ζήσαμε και ζούμε μια διπλή κρίση. Η πρώτη κρίση ήρθε το 2008 με την κατάρρευση του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος, την σαθρή οργάνωση του κράτους και την άθλια οικονομική κατάσταση του κράτους την περίοδο αυτή.
Εν έτει 2020 και μετά από αμέτρητες θυσίες του λαού μας, αντί να δούμε ένα φως στο τούνελ, η πανδημία του Covid που χτύπησε τον πλανήτη μας ακύρωσε οποιοδήποτε όνειρο για ανάπτυξη και δημιουργία.
Η οικονομική κρίση που περάσαμε, άλλαξε συθέμελλα όσα γνωρίζαμε έως τώρα για την χώρα μας. Αναγκαστήκαμε να προβούμε σε μεγάλες θυσίες, πολλές από τις οποίες ήταν ιδιαίτερα άδικες κυρίως για τους πιο αδύναμους αυτού του τόπου. Σήμερα, μια νέα κρίση μας χτύπησε την πόρτα. Σήμερα αναγκαζόμαστε να αναστέλλουμε την οικονομική δραστηριότητα των επιχειρήσεων, αναγκαζόμαστε να κρατάμε αποστάσεις, αναγκαζόμαστε να καθόμαστε στο σπίτι μας και να αλλάξουμε για ακόμη μια φορά την ζωή μας.
Μέσα στην παρούσα ζοφερή κατάσταση όμως δεν μπορούμε και δεν πρέπει να μείνουμε απαθείς. Οφείλουμε να σχεδιάσουμε ένα καλύτερο μέλλον, ένα μέλλον το οποίο θα μπορέσει να δώσει ευκαιρίες σε όλους. Ευκαιρίες προς ανάπτυξη των δυνατοτήτων μας, ευκαιρίες προς οικονομική ανάπτυξη, αλλά κυρίως ευκαιρία σε κάθε άνθρωπο να ζει μια ζωή όπως αυτός την επιθυμεί, ελεύθερος και απαλλαγμένος από εσωτερικούς και εξωτερικούς καταναγκασμούς.
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε είναι τεράστιες και μάλιστα οι περισσότερες από αυτές είναι απίθανο να εξαφανιστούν. Οφείλουμε να δημιουργήσουμε ένα νέο μοντέλο παραγωγής και αναδιανομής του πλούτου, με όρους διαφάνειας και προσαρμοσμένο στα ιδιαίτερα πλεονεκτήματα που η χώρα μας διαθέτει.
Για εμάς σημαντική δεν είναι μόνο η παραγωγή υπεραξίας και πλούτου, αλλά και η διανομή του, η οποία πρέπει να είναι δίκαιη, να οφελεί το σύνολο της κοινωνίας και να μην συγκεντρώνεται ο πλούτος σε χέρια λίγων οι οποίοι έχουν την ικανότητα μέσω αυτού να διαφθείρουν κυβερνήσεις, να δημιουργήσουν κατεστημένα, και εν τέλει να εκμεταλλευτούν τον λαό, μέσω ενός σαθρού πολιτικού και οικονομικού κατεστημένου.
Παράλληλα οφείλουμε σαν κοινωνία και λαός να απαντήσουμε και να συμβάλουμε θετικά στα μεγάλα προβλήματα του πλανήτη μας, προβλήματα όπως η παραβίαση των ιδιωτικών δεδομένων από τις εταιρίες ηλεκτρονικών, όπως η κλιματική αλλαγή η οποία έχει σοβαρές και μεγάλες επιπτώσεις στο περιβάλλον, την οικονομία και την ζωή του σύγχρονου ανθρώπου. Προβλήματα όπως η απόκρυψη πλούτου από τους κατέχοντες σε φορολογικούς παραδείσους ώστε να είναι αδύνατη η φορολόγηση και η ορθή κατανομή του παραγόμενου πλούτου.
Σαν πολίτες που αγωνιζόμαστε για πρόοδο και προκοπή σ’ αυτόν τον τόπο δεν μπορούμε να αδιαφορήσουμε μπροστά σε όλα αυτά τα προβλήματα τα οποία υπάρχουν αλλά και για αυτά τα οποία θα έρθουν όταν η πανδημία θα εξασθενίσει. Οφείλουμε να αναλάβουμε δράση και μάλιστα άμεσα, για να πετύχουμε την δημιουργία ενός καλύτερου κοινωνικού και οικονομικού συστήματος.
2. Η Δημοκρατική Παράταξη
Σε όλες αυτές τις κρίσεις, αλλα και διαχρονικά σε κάθε δύσκολη στιγμή για τον τόπο μας, η παράταξη που εκπροσωπούσε τις προοδευτικές και τις δημοκρατικές δυνάμεις, η παράταξη – εκπρόσωπος των λαϊκών στρώματων και των μη προνομιούχων, κατάφερνε να εκφράζει τους αδύναμους αυτού του τόπου. Προστάτευε τα συμφέροντα της χώρας και τους αδύναμους πολίτες. Προσπαθούσε συνεχώς για την ανόρθωση της και τη βελτίωση της κατάστασης.
Για εμάς η δημοκρατική παράταξη όπως αυτή εξελίχθηκε από τον Χαρ. Τρικούπη και τον Ελ.Βενιζέλο μέχρι τον Γεώργιο και τον Ανδρέα Παπανδρέου ήταν πάντα ο φορέας έκφρασης και δράσης των ριζοσπαστών δημοκρατών αυτού του τόπου. Ωστόσο για εμάς η δημοκρατική παράταξη είναι πρωτίστως όλοι αυτοί οι «άσημοι ήρωες της καθημερινότητας» που έχτισαν την Ελλάδα του 21ου αιώνα. Άνθρωποι του μόχθου της καθημερινότητας με αρχές, αξίες και ιδανικά που επιθυμούν μια καλύτερη πατρίδα με όρους δημοκρατίας και προόδου για όλους. Σε αυτούς ακριβώς τους πολίτες βασίζεται το μέλλον του τόπου. Με αυτούς θέλουμε να διαμορφώσουμε μια πλατιά βάση διαλόγου για την δημιουργία μιας ριζοσπαστικά προοδευτικής πατριωτικής ατζέντας για την Ελλάδα του μέλλοντος. Την Ελλάδα των σύγχρονων προκλήσεων που οφείλει να διαβεί στο κατώφλι της νέας εποχής απαλλαγμένη από τις παθογένειες του παρελθόντος.
3. Η Παιδεία στην Ελλάδα
Είναι γνωστό πως ο καλύτερος τρόπος να αλλάξει μια κοινωνία, είναι η εκπαιδευση των πολιτών της και η παροχή υψηλού επιπέδου παιδείας για όλους. Η σαρωτική μεταρρύθμιση του Γεωργίου Παπανδρέου και η θεσμοθέτηση της δημόσιας και δωρεάν παιδείας για όλους μας εμπνέει για τις σημερινές εποχές.
Σήμερα, όπου μετά την πανδημία θα είναι αναγκαίο να επεξεργαστούμε ξανά το σύστημα παιδείας μας, να το κάνουμε περισσότερο λειτουργικό και να το προσαρμόσουμε στις σύγχρονες ανάγκες που απαιτούνται, το Ίδρυμα Γεωργίου Παπανδρέου δηλώνει παρόν στον δημόσιο διάλογο για ένα σχολείο και πανεπιστήμια τα οποία δεν θα αποτελούν απλά δομές πιστοποίησης και έκκδοσης πτυχίων, αλλά ζωντανούς οργανισμούς στην κοινωνία οι οποίοι θα παρεμβαίνουν στα σημαντικά ζητήματα και δομές οι οποίες θα βγάζουν τους νέους ανθρώπους έτοιμους, όχι μόνο ως προς την βιοποριστική τους ικανότητα, αλλά πολίτες σκεπτόμενους και δρώντες.
Χρειαζόμαστε σχολεία τα οποία θα εκπαιδεύουν τους νέους, σχολεία με κοινωνικές δράσεις οι οποίες θα εμπνέεουν τους μαθητές για σκέψη και κριτική στην κοινωνία. Χρειαζόμαστε πανεπιστήμια τα οποία θα αξιοποιούν στο μέγιστο τους φοιτητές και θα τους καθιστούν μέλη ικανά να προσφέρουν στην κοινωνία. Έχουμε ανάγκη από ένα σύστημα το οποίο δεν θα είναι η «εργασία» των παιδιών, αλλά θα είναι μέρος έμπνευσης και δομές κοινωνικής δράσης των νέων του τόπου μας.
Όραμα Ιδρύματος
Η αποστολή μας σαν Ίδρυμα Γεωργίου Παπανδρέου, είναι να εμπνεύσουμε και να ενδυναμώσουμε την συμμετοχή των πολιτών σε έναν διαρκή προοδευτικό διάλογο.
Τώρα που η Δημοκρατία και η Ελευθερία βάλλονται από τις νέες τεχνολογικές συνθήκες, τώρα που το οικονομικό σύστημα δεν επιτρέπει την ορθή αναδιανομή του πλούτου σε όλα τα κοινωνικά στρώματα, τώρα που χρειαζόμαστε μια ατζέντα που θα είναι σε θέση να εμπνεύσει τον λαό για τις μεγάλες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται, οφείλουμε να δηλώσουμε παρών. Όχι σαν ένας ακόμη θεματοφύλακας ιστορικού και αξιακού αρχείου αλλά σαν ένας φορέας σύνθεσης και δημοκρατίας.
Για εμάς κύριος στόχος είναι αυτή η αποστολή να γίνει κοινός τόπος συνάντησης όλων των προοδευτικών πολιτών.
Το Ίδρυμα εδρεύει στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, στον Κεραμεικό, στην οδό Πειραιώς 83 και Σαλαμίνος. Το Ίδρυμα εποπτεύεται από τα Υπουργεία Οικονομικών, Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και Πολιτισμού.
Σκοποί
Κύριοι σκοποί του Ιδρύματος είναι η συστηματική μελέτη και έρευνα της ζωής και του έργου του Γεωργίου Α. Παπανδρέου ως πνευματικού ανθρώπου και πολιτικού άνδρα, καθώς επίσης και η διαφύλαξη της ιστορικής μνήμης, της κληρονομιάς και των αρχών που εκπροσωπούσε, ιδιαίτερα σε θέματα Πολιτισμού και Παιδείας.
Η επίτευξη των ανωτέρω σκοπών πραγματοποιείται:
Με τη συγκέντρωση και διαφύλαξη του προσωπικού αρχείου του Γεωργίου Α. Παπανδρέου το οποίο αποτελείται από κάθε μορφής έγγραφα και έντυπο υλικό και τίθεται στη διάθεση των ερευνητών.
Με τον συνεχή εμπλουτισμό του αρχείου του Γεωργίου Α. Παπανδρέου με νέες προσκτήσεις και με την αναπαραγωγή αρχείων που έχουν σχέση με το «Γέρο της Δημοκρατίας» από δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές.
Με τη συγκέντρωση και την ανάδειξη φωτογραφικού, οπτικοακουστικού και μουσειακού υλικού που αναφέρεται στη ζωή και τη δράση του Γεωργίου Α. Παπανδρέου.
Με την προκήρυξη ειδικών προγραμμάτων εκπόνησης Διδακτορικής Διατριβής προκειμένου να προωθηθεί η έρευνα που σχετίζεται με την πολιτική, πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική ιστορία της Ελλάδας την περίοδο που έδρασε ο Γεώργιος Α. Παπανδρέου.
Με την κατάρτιση βιβλιογραφίας και εργογραφίας του Γεωργίου Α. Παπανδρέου.
Με τον συνεχή εμπλουτισμό της βιβλιοθήκης με τίτλους που έχουν σχέση με την εποχή κατά την οποία ο Γεώργιος Α. Παπανδρέου ανέπτυξε έντονη πολιτική δράση κι έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην ελληνική πολιτική σκηνή.
Με την οργάνωση συνεδρίων, ημερίδων και εκθέσεων.
Με την ανάπτυξη εκδοτικής δραστηριότητας.
Με τη συνεργασία με πανεπιστήμια, ερευνητικά ιδρύματα και άλλους φορείς της Ελλάδας και του εξωτερικού, για την προώθηση των σκοπών του Ιδρύματος.